Καρωτιδική νόσος
Τι είναι
Σε ασθενείς με καρωτιδική νόσο παρατηρούνται αθηρωματικές πλάκες στις αρτηρίες του τραχήλου (αθηροσκλήρωση), οι οποίες αυξανόμενες σταδιακά προκαλούν στένωση του αγγείου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει τελικά σε εγκεφαλικό επεισόδιο, όταν μικρά κομμάτια της αθηρωματικής πλάκας αποκολλώνται και αποφράσσουν αγγεία στον εγκέφαλο. Το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η τρίτη πιο συχνή αιτία θανάτου και η δεύτερη πιο συχνή αιτία νευρολογικής αναπηρίας στις ανεπτυγμένες χώρες. Επειδή η νόσος παραμένει ασυμπτωματική μέχρι την εκδήλωση του εγκεφαλικού επεισοδίου, η έγκαιρη διάγνωση της καρωτιδικής νόσου είναι μεγάλης σημασίας ώστε να αποφευχθεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Συμπτώματα
Συμπτώματα προκαλούνται όταν ο ασθενής υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο, το οποίο μπορεί να εκδηλωθεί ως:
- παροδική απώλεια όρασης στο ένα μάτι
- μερική ή ολική παράλυση ή υπαισθησία στην μία πλευρά του σώματος
- διαταραχές της ομιλίας, δυσαρθρία ή δυσφασία
Πώς γίνεται η διάγνωση
Η διάγνωση της καρωτιδικής νόσου γίνεται με υπερηχογραφικό έλεγχο των καρωτίδων.
Θεραπεία
Όλοι οι ασθενείς με καρωτιδική νόσο πρέπει να λαμβάνουν την λεγόμενη βέλτιστη συντηρητική θεραπεία (best medical treatment), η οποία περιλαμβάνει την απώλεια βάρους, την αύξηση της σωματικής άσκησης, την διακοπή του καπνίσματος, τον έλεγχο της υπέρτασης, τον γλυκαιμικό έλεγχο σε διαβητικούς και την θεραπεία με στατίνες. Ασθενείς με σημαντική στένωση των αγγείων πρέπει να λαμβάνουν επιπρόσθετα και αντιαιμοπεταλιακή αγωγή (π.χ. ασπιρίνη).
Η ενδεδειγμένη θεραπεία της σοβαρής καρωτιδικής νόσου παραμένει η χειρουργική ενδαρτερεκτομή με πολύ καλά βραχυ- και μακροπρόθεσμα αποτελέσματα , η οποία περιλαμβάνει επιμήκη διάνοιξη του αγγείου μέσω τομής στον τράχηλο και καθαρισμό της αθηρωματικής πλάκας του αυλού της καρωτίδας. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις μπορεί να επιλεγεί η ενδαγγειακή θεραπεία με τοποθέτηση stent, όπως π.χ. σε ασθενείς με σοβαρά προβλήματα υγείας, σε περιπτώσεις επαναστένωσης μετά από ανοιχτό χειρουργείο και σε ασθενείς μετά από ακτινοβολία στην περιοχή του τραχήλου για την θεραπεία όγκων.
Πότε πρέπει να χειρουργηθώ
Σε περίπτωση εγκεφαλικού ή άλλων συμπτωμάτων, η Ευρωπαική Εταιρία Αγγειοχειρουργικής συνιστά ξεκάθαρα την χειρουργική αντιμετώπιση σε ασθενείς με στένωση καρωτίδας πάνω από 70%, καθώς και σε συγκεκριμένες επιλεγμένες περιπτώσεις με στένωση πάνω απο 50%.
Εάν οι ασθενείς δεν έχουν εμφανίσει συμπτώματα, στην τελική απόφαση για το χειρουργείο παίζει σημαντικό ρόλο το καρδιαγγειακό προφίλ, η μορφολογία της αθηρωματικής πλάκας, η ηλικία και άλλοι παράγοντες. Ο βαθμός στένωσης σε αυτή την περίπτωση οφείλει να είναι πάνω από 60%.
Συμπτώματα της καρωτιδικής νόσου είναι η ξαφνική, αλλά παροδική απώλεια όρασης στο ένα μάτι, η μερική ή ολική παράλυση ή υπαισθησία στο χέρι ή το πόδι και ξαφνικές διαταραχές της ομιλίας.
Επειδή η νόσος παραμένει ασυμπτωματική μέχρι την εκδήλωση του εγκεφαλικού επεισοδίου, είναι μεγάλης σημασίας η έγκαιρη διάγνωση της καρωτιδικής νόσου με υπέρηχο καρωτίδων.